RAMSES (BATI AKASYASININ ALTINDA) -CHRISTIAN JACQ

Minimalizmin kurallarından biri, bir yıldır kullanmadığın bir eşya varsa elden çıkarmak. Ama hayatta her zaman kurallar işlemiyor. Bu kitabı 2000 yılında doğum günümde almış, bir türlü okuyamamıştım.  Tam 24 yıl benimle gezinmiş, nihayetinde okudum.

2000li yıllarda çok satanlar listesine giren bu kitap, Mısır'ın önemli firavunlarından Ramses'in hayatı hakkında. Mısır Uygarlığı, Maat yasası ile yönetilmektedir. Firavun da Maat Yasası'nın koruyucusudur. Bunu her şeyin önünde tutar. Mısır'da işleyen düzenli bir sistem yanında dini ritüeller de önemli yer tutar. Firavun'un içinde tanrısal ruh vardır. Şüpheye düştüğü konularda dini törenlerle tanrılardan yardım istenir. Tanrılar da doğru kararın ne olduğunu firavuna bildirir. Bunun karşılığında tanrılara adanmış dev tapınakların bakımı düzenli yapılır, tanrılara hediyeler sunulur. Dört tanrı için yapılmış dört büyük tapınak vardır. Firavun'un sağlığını koruması için yeniden doğum törenleri yapılır. İşe yaramış olmalıdır ki Ramses dünyanın en uzun hüküm süren hükümdarlarından (66 yıl) 90 yaşında hayata veda eder.

Ramses saltanatı süresince sadece tanrılardan yardım almaz.Liyakate dayalı bir sistemde, kendini Mısır'ın gelişimine adamış yetenekli, çalışkan, zeki kişilerle çalışır. Bunun yanında kendinin de güçlü bir iradesi, kişiliği, karizması vardır.

Bütün bunlar, Hititlilerle tarihin ilk barış antlaşması olan Kadeş Antlaşması'nı yapmasını sağlar.Hititlilerin ve Mısır 'ın içinden bu barışı bozmaya çalışanlar olur. Ancak Ramses diplomasi yeteneği, liyakat esasına kurduğu sistem ile bütün bunları aşar. Yine kitapta Nil'in sulama sistemine yapılan sabatojlarla başa çıkmasını, başka bir ülke ile ticaret yapmak için koyduğu bu ülkede köleliğin kaldırılması kuralına karşı karşılaştığı  direnci okuruz.

Ramses, ülkesine ağaç diktirme emri verir. Söğüt ağaçları, akasya ağaçları...En son kendi diktirdiği akasya ağacı altında ölüme yatar...

Kitapta beni en çok etkileyen Ramses'in Mısır sevgisi oldu. Mısır sevgisini özel hayatının önünde tutması, adil davranması, Mısır'ın ahlaki etik değerlerine bağlı kalması kitapta etkileyici bir biçimde anlatılmıştı. Kitapta Musa'nın Ramses'in çocukluk arkadaşı olduğu ve küs olsalar da ona sempati beslediğine  dair imalar vardı. Ramses'i sadece bu kitaptan okumak ona hayran olmanıza neden oluyor. Oysa biraz araştırdığınızda Ramses'in barışçıl yüzü dışında, tapınaklarda İbranileri zorla çalıştırması gibi kötü özelliklerini de öğreniyorsunuz.Tek kaynağa bağlı kalma dedikleri bu olsa gerek .

Farklı diyarlara, farklı zamanlara yolculuk ettiren güzel bir kitaptı. Daha önce Mısır uygarlığı'nın başka bir güçlü figürü Kleopatra'yı okumuştum. Mısır uygarlığı okunmaya değer görünüyor..